Voor Panorama schrijft mr. N.W.A. (Nancy) Dekens de komende weken een seriereeks over het in botsing komen met de wet. In de editie van 27 mei gaat het over het besturen van een motorvoertuig onder invloed van alcohol.
Wie is Fleur?
Dit artikel gaat over Fleur. Zij is een vrouw van 42, vertegenwoordigster van beroep. Zij is veel voor haar werk onderweg. Ze doet haar werk goed. Haar baas is heel tevreden over haar. Ze werkt hard.
Fleur heeft al jaren een vriend met wie ze samenwoont. Het loopt niet lekker. De relatie staat op knappen. Ze zitten elkaar flink in de haren. Om haar hart te luchten gaat ze op een zaterdagavond in november eten bij haar hartsvriendin. Die vriendin woont bij Fleur in de buurt. Ze gaat er lopend naartoe. Die avond drinken ze wijn. Bij de borrel, tijdens het eten. Niet extreem veel, maar ook niet weinig. Bij de koffie nemen ze ook nog wat limoncello.
Aan het einde van de avond loopt Fleur naar huis. Althans dat is haar bedoeling. Op haar looproute komt ze elektrische deelscootertjes tegen. Dat is net zoiets als greenwheels en autodelen, maar dan voor snorscooters. Fleur heeft daar een abonnement op. Het is laat en het is koud. In een split second besluit Fleur op zo’n scootertje te stappen en zo haar weg naar huis te vervolgen. Die beslissing komt haar duur te staan.
Rijden met drank op: de blaastest
Na een paar honderd meter op die scooter te hebben gereden, wordt ze stilgezet door de politie. Ze moet op straat een zogenaamde “voorlopige blaastest” doen. Ze blaast een F, van “faillure”. Als je op straat een “F” blaast, ontstaat er een serieuze verdenking dat je hebt deelgenomen aan het verkeer terwijl je meer alcohol hebt gedronken dan wettelijk mag. Dan moet je mee naar het politiebureau voor een uitgebreide ademanalyse. Fleur moet dus mee naar het politiebureau. Het resultaat van die echte ademanalyse is meer dan 1000 ug/l. Dat is echt veel. Dat is bijna 5x keer meer dan de toegestane hoeveelheid alcoholhoudende drank waarmee je nog naar huis mag rijden. Eigenlijk mag je niet meer dan twee glazen wijn of bier drinken om nog te mogen rijden.
Als je langer dan 5 jaar je rijbewijs hebt, en je blaast meer dan 570 ug/l, wordt je rijbewijs ingevorderd door de politie. Als je je rijbewijs korter dan 5 jaar hebt, gebeurt dat al bij 350 ug/l.
Bij Fleur wordt haar rijbewijs ingevorderd en blijft dat ook.
Wat gebeurt er daarna?
Even algemeen wat er dan gebeurt: Binnen tien dagen krijg je een bericht van het OM met daarin de mededeling hoe lang je rijbewijs wordt ingehouden. Die inhoudingstermijn wordt aan de hand van vaste richtlijnen vastgesteld. Meestal staat er in die brief ook een datum genoemd wanneer een officier van justitie met je wil praten over de straf die je moet krijgen voor het rijden onder invloed van alcohol.
Als je je rijbewijs eerder terug wil hebben, kun je de rechtbank daarom verzoeken. Dan moet er een klaagschrift worden ingediend tegen het niet terug krijgen van het rijbewijs. Dan volgt een zitting op de rechtbank. Op die zitting, beter is al in dat klaagschrift, moet je kunnen aantonen dat je groot belang hebt bij eerdere teruggave van je rijbewijs dan de datum die het OM voorstelt.
Terug naar Fleur. Ze meldt zich twee weken nadat zij haar rijbewijs heeft moeten achterlaten op het politiebureau, bij mij. Ze heeft haar rijbewijs namelijk heel dringend nodig voor haar werk en heeft om die reden zelf al een klaagschrift ingediend bij de rechtbank. Ze vraagt mij haar te helpen. Ongeveer twee weken later is de zitting over het rijbewijs bij de rechtbank.
Naar de rechter
De richtlijn van de inhoudingstermijn die het OM hanteert bij de hoeveelheid ug/l van Fleur is een veelvoud van die ene maand die Fleur haar rijbewijs nu kwijt is. De kans dat ze het nu al terug krijgt is daarom niet heel groot.
De rechter begrijpt dat Fleur haar rijbewijs dringend nodig heeft, maar kan niet om de hoeveelheid ug/l heen. Dat is niet uit te leggen aan de samenleving, zo stelt de rechter. Fleur krijgt haar rijbewijs in die klaagprocedure daarom nog niet terug.
Gelukkig is haar werkgever begripvol over de situatie. Fleur krijgt aangepast werk. Maar Fleur werkt bij een klein bedrijf. Heel lang kan deze situatie niet duren. Fleur moet de weg snel weer op.
Weer een paar weken later vindt de zitting plaats bij het OM. Fleur is bloedzenuwachtig. Ze maakt een oprechte indruk op de officier van justitie. De officier gelooft Fleur dat zij door alle omstandigheden eenmalig in de fout was gegaan door onder invloed van alcohol te gaan rijden. En ziet ook in dat zij zonder rijbewijs haar baan kwijt raakt. De werkgever heeft dat in een brief aangekondigd. Fleur krijgt haar rijbewijs terug. We kunnen ons geluk niet op.
Het CBR
Maar onze euforie is helaas van korte duur. Nog voordat ik terug ben op kantoor, word ik gebeld door de officier van justitie met de mededeling dat het rijbewijs feitelijk niet terug gestuurd kan worden naar Fleur, omdat het toevallig net die ochtend naar het CBR is gestuurd.
Het OM bericht het CBR standaard wanneer je rijbewijs is ingevorderd voor rijden onder invloed van alcohol. Als je meer alcohol hebt gedronken dan in het verkeer is toegestaan kan het CBR deelname aan een verplichte cursus opleggen. Als je net als Fleur flink meer hebt gedronken dan is toegestaan, volgt een onderzoek naar je rijvaardigheid. Dat is een kostbaar onderzoek, dat je eerst zelf moet betalen, voordat het plaatsvindt. Intussen is je rijbewijs geschorst en mag je niet rijden. Pas wanneer het CBR heeft vastgesteld dat je rijgeschikt bent, is je rijbewijs weer geldig en krijg je het terug.
Het is helaas niet zo dat het strafrechtelijke traject en het CBR traject altijd gelijktijdig plaatsvinden. Het kan zo zijn dat de strafzaak al is afgewikkeld en het CBR-traject daarna pas plaatsvindt. Zoals bij Fleur het geval is.
Voor Fleur begint de ellende dan pas echt. Omdat haar rijbewijs is geschorst, mag zij nog steeds niet rijden. Fleur gaat het traject bij het CBR desondanks met vertrouwen in.
Naar de psycholoog
Zij moet spreken met een psycholoog. Daar vertelt zij eerlijk dat zij meerdere keren per week een paar glazen wijn drinkt.
Tot haar grote schrik rapporteert de psycholoog vervolgens aan het CBR dat zij zich schuldig maakt aan alcoholmisbruik. Ze is het daar pertinent mee oneens. De psycholoog wil het rapport echter niet aanpassen.
Het CBR beslist op basis van dat rapport schriftelijk dat zij een jaar lang niet rijgeschikt is. Na dit jaar moet zij zich opnieuw laten onderzoeken. Uit dat onderzoek moet dan blijken dat er geen sprake meer is van alcoholmisbruik. Pas dan krijgt zij haar rijbewijs terug. Dit gaat nog minimaal anderhalf jaar duren.
Ik ben werkelijk perplex van deze beslissing.
Fleur heeft haar rijbewijs al meer dan twintig jaar en is nog nooit met de politie in aanraking geweest, dus ook niet voor rijden onder invloed. Ze is niet aangehouden terwijl ze in een auto reed. Ze zat op een elektrische scooter. Het was midden in de nacht. Er was niemand op de weg, behalve Fleur en de politie.
De gevolgen zijn zeer groot
De keuze om onder invloed van alcohol op die scooter te stappen was verkeerd. Dat snapt Fleur ook wel. En daar heeft ze van geleerd. Maar de gevolgen van dit ene incident zijn onevenredig groot. De gedraging van Fleur en het gevolg staan niet met elkaar in verhouding. Ik vind dat Fleur onevenredig hard door het besluit van het CBR wordt geraakt.
De conclusie van de psycholoog is veel te kort door de bocht. En het gevolg dat het CBR daaraan verbindt, zonder ook maar enigszins rekening te houden met haar omstandigheden, vind ik echt bizar. Hoezo ben je als je meerdere keren per week een paar glazen alcohol drinkt ongeschikt om een motorvoertuig te besturen? Het gaat er toch om dat je met drank op niet achter het stuur stapt?
In de strafzaak heeft de officier van justitie wel rekening gehouden met de omstandigheden en de gemoedstoestand van Fleur toen zij besloot op die deelscooter te stappen. Ook hield de officier rekening met het verliezen van haar baan als zij haar rijbewijs heel lang kwijt zou zijn.
Elke menselijke maat in het besluit van het CBR ontbreekt.
Drank maakt meer kapot dan je lief is
Fleur moet daarom wel in bezwaar tegen dit zeer onterechte oordeel. In die procedure zal zij het CBR moeten proberen te overtuigen deze beslissing terug te draaien en om haar rijgeschikt te verklaren. Deze procedure loopt inmiddels maar is nog niet afgerond.
Intussen staat haar leven volledig op zijn kop. Haar bewegingsvrijheid is al maanden enorm ingeperkt door afhankelijk te zijn van het openbaar vervoer en de fiets. En ze is haar werk kwijt.
CBR-procedures kunnen in sommige situaties tot meer ellende leiden dan de strafzaak. Drank kan meer kapot maken dan je lief is…
Mogelijk bent u ook geïnteresseerd in een blog over drugsbezit op festivals. Die kunt u via deze link lezen.
